تربیت مفهومی است که با مادر در هم تنیده شده است. بسیاری از افراد اعتقاد دارند که در زندگی باید تقسیم کار شود و برای اینکه خانواده به سرمنزل مقصود برسد باید این تقسیم وظایف صورت گیرد. در این تقسیم بندی ناخودآگاه وظایف درون خانه به مادر سپرده می شود و پدر وظیفه فعالیتهای خارج از خانه را به عهده می گیرد. یکی از مهمترین وظایف درون خانه تربیت فرزند می باشد. به همین دلیل نقش مادر در این میان بارز و با اهمیت جلوه می کند. در این نوشتار در صددیم که به نقش مادر در تربیت کودک نگاه ویژهای داشته باشیم.
بسیاری از افراد اعتقاد دارند که در محیط خانه برجسته ترین نقش مادر نقش تربیتی وی است. برای این حرف خود نیز دلیل دارند، دلیل آنها این است که کودک نخستین بار در آغوش مادر قرار می گیرد و آداب و رسوم اجتماعی را از او می آموزد. کودک از دامن مادر یاد می گیرد که چگونه با دیگران رفتار نماید و چگونه با آنان برخورد داشته باشد. چگونگی رفتار مادر با کودک در شکل دهی ساختار شخصیتی او تأثیری چشم گیر دارد. از این رو، کارشناسان مسائل تربیتی، بر نقش مادر در تربیت فرزند همواره تأکید داشته و دارند. به همین دلیل در این مقاله ما سعی میکنیم به چند مورد از نقشهای مادر در فرایند آموزش و رشد تربیتی کودکان بپردازیم:
مواردی که در این مطلب بررسی میشود:
قبل از تولد کودک
در دوره قبل از تولد، نقش مادر خیلی مهمتر از نقش پدر می باشد چرا که او کاملاً با کودک در ارتباط است. تغییرات جسمی و روانی وی به کودک منتقل می شود. عشق و نگرش مثبت به کودک از عوامل کلیدی در رشد سالم کودک است. به همین دلیل توصیه میشود مادر با آرامش با کودک صحبت کرده و با استفاده از کلمات مثبت به افزایش انرژی کودکان کمک نماید. مطالعات بیشماری در این زمینه وجود دارد که به نقش مادر پرداخته است. و توصیه متعددی را در این زمینه به مادران کردهاند. که مجال دیگری میخواهد.
مادر، قلب خانه
از دیرباز شوهر را به عنوان مغز و زن را قلب ازدواج میدانند. ارتباط قلب و مغز دائمی است و هیچکدام بدون دیگری کارآیی مفیدی ندارند، اما مادر شریان اصلی حیات یک خانواده است و سیگنالهای حیاتی را پیوسته به شوهر ارسال کرده و مرد آن را به سراسر خانواده ارسال میکند. بنابراین لازم است که مادر و پدر در تمام زمینهها با هم مشورت کنند و تصمیمات عاقلانهای بگیرند. تردید نیست نزدیک بودن مادر به کودک بویژه در سالهای اولیه برای زندگی کودک بسیار مهم بوده و به عبارتی مبانی شخصیت کودک در همین زمان شکل می گیرد. به همین دلیل مادر باید با نزدیکی با فرزند خود موضوعات مهم تربیتی را به کودک انتقال دهد.
سپری کردن وقت کافی با فرزندان
بسیاری از روانشناسان معتقدند کودک قبل از اینکه بتواند کلمات را بیان کند، از احساسات آگاه است. بزرگترین احساس او نیاز او به زمانِ با کیفیت در کنار مادر است. با توجه به گذشت سریع زمان و از آنجا که مادران بیشتری در این روزها مشغول به کار هستند و به فعالیتهای حرفهای اشتغال دارند، پیدا کردن وقت برای خانواده گاهی دشوار میشود. با این حال، هیچ چیز توجیه عدم یافتن وقت برای خانواده نیست. به عنوان یک مادر سعی کنید هر روز زمانی ترتیب دهید که تمام خانواده شما بتوانند در کنار هم بنشینند و درمورد امور روزمره خود صحبت کنند. کارهای روزمره را با کودک خود انجام دهید. زمان وعدههای غذایی فرصتی خارق العاده برای اتحاد خانواده است. این قانون را در خانه خود تنظیم کنید که همه در کنار هم غذا بخورند. از فرزند خود بپرسید که روز او در مدرسه چگونه بوده است و آیا او دوست دارد چیز خاصی را که امروز برای وی اتفاق افتاده را با شما به اشتراک بگذارد. فرصت دادن به کودک برای ابراز آزادانه، به ایجاد اعتماد به نفس و بیان کمک میکند. به این ترتیب کودک میداند که شخصی در خانه، به ویژه مادر نه تنها به آنچه در زندگی او اتفاق میافتد علاقمند است، بلکه در صورت نیاز پشتیبان فرزند خود خواهد بود.
تقویت پیوند مادر-کودک
از آنجا که آینده کودک به راهنمایی و آموزش یک مادر بستگی دارد، بسیار مهم است که مادر در حد امکان به این امر توجه کند. مطالعات ثابت کردهاند که دلبستگی بین مادر و فرزند به ایجاد پیوند عاطفی عمیقتر کمک میکند. چنین دلبستگی برای ایجاد اعتماد به نفس در کودک ضروری است. از طرف دیگر فقدان این دلبستگی منجر به اضطراب، افسردگی، خصومت و پرخاشگری در کودک میشود. پیوند مادر و کودک برای رشد عاطفی مهم است. تحقیقات میگوید کودکانی که دلبستگی کمتر و احساس ناامنی با مادران خود دارند، مستعد ابتلا به مشکلات رفتاری هستند. بعنوان مثال در بررسی 69 پژوهش انجام شده در بین بیش از 6000 کودک، محققان به بررسی پیوند بین کودکان و مادران و تأثیر آنها بر رشد کودک در بعد زندگی پرداختند. نتایج این پژوهش به یک تئوری منجر شد. طبق این تئوری، کودکان دارای دلبستگی مطمئن با والدین، انتظار، پاسخ، پشتیبانی و عشق را از والدین خود میگیرند، در حالی که کودکانی که دلبستگی ناامن با والدین خود دارند، با بیحرمتی، امتناع و دلسردی روبرو میشوند که بعداً در دوران نوجوانی به مشکلات رفتاری منتهی میشود.
تحقیقات در مورد نقش مادر در رشد کودک بسیار زیاد است، ما در دوره ای زندگی میکنیم که عدم درک کارکردهای خانواده و ناکارآمدی در روابط درون خانواده یک پدیده طبیعی است. در این نوشتار درصدد بودیم به برخی از نقش های مادر در تربیت کودک بپردازیم. هرچند نقش های مادر فراتر از اینها است که در مقاله کوتاهی راجع به آن صحبت کرد.
تزریق احساسات مثبت
مادران در تزریق احساسات مثبت به کودکان نقش پر رنگتری نسبت به سایر افراد دارند. آنها باید از این ویژگی به نحو احسن استفاده کنند. در یک مطالعه، کودکان 12-18 ماهه در آزمایشگاه و در معرض عوامل استرس زا قرار گرفتند. همه کودکان بشدت مورد مشاهده قرار گرفته و از تمام حرکات آنها فیلمبرداری شد. نتایج نشان داد كودكانی كه درگیری با روابط با مادرشان دارند پریشان مانده و احساسات منفی بیشتری بروز دادند.
توسعه سلامت روانی
دلبستگی مادر با فرزند تأثیر عمیقی از نظر روانشناختی و روانی دارد. به همین دلیل مادران نقش عمده ای در سلامت روان ما دارند. در یک مطالعه تأثیر بیولوژیکی، روانشناختی و اجتماعی دلبستگی مادر و کودک را مورد مطالعه قرار گرفت نشان داده شد که قدرت یک رابطه یا فقدان آن، تأثیر مستقیمی بر تولید هورمون استرس در بدن کودک دارد. البته لازم به ذکر است اگر هورمون استرس، به مقدار مناسب تولید شود، برای تنظیم فشار خون و عملکرد قلب، کنترل پاسخ ایمنی و حفظ سطح گلوکز در بدن ضروری است. تولید بیش از حد هورمون مشابه خطر ابتلا به تعدادی از بیماری ها مانند دیابت و سرطان را افزایش می دهد.
نتیچه گیری
تحقیقات در مورد نقش مادر در رشد کودک بسیار زیاد است، ما در دوره ای زندگی می کنیم که عدم درک کارکردهای خانواده و ناکارآمدی در روابط درون خانواده یک پدیده طبیعی است.در این نوشتار درصدد بودیم به برخی از نقش های مادر در تربیت کودک بپردازیم. هرچند نقش های مادر فراتر از اینهاست که در مقاله کوتاهی راجع به آن صحبت کرد.
منبع:
دیدگاهتان را بنویسید